Κούσκουρας

Αρκετοί φυσιολάτρες και άλλες ομάδες επισκεπτών συναντώνται στην ορεινή περιοχή του όρους Μενοικίου – Κούσκουρας που χαρακτηρίζεται από έντονο ανάγλυφο, ποικιλομορφία και υψηλή αισθητική τοπίων, χαραδρώσεις και ορθοπλαγιές, αλπικές εκτάσεις και ιδιαίτερα γεωμορφολογικά γνωρίσματα. Η πλούσια πανίδα κατατάσσει το Μενοίκιο στις πιο σημαντικές ορεινές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας.

 

Καταγράφηκαν περισσότερα από 500 φυτικά είδη, τα οποία συνθέτουν 20 περίπου οικότοπους. Έξι οικότοποι θεωρούνται ιδιαίτερης αξίας και τέθηκαν σε καθεστώς προστασίας.

Οι οικότοποι της περιοχής προσφέρουν κατάλληλα ενδιαιτήματα για ένα σημαντικό αριθμό ζωών. Καταγράφηκαν 31 είδη θηλαστικών, 15 ερπετών και 6 αμφιβίων.

Η ορνιθοπανίδα αριθμεί 132 είδη πουλιών. Είδη όπως ο χρυσαετός, ο ασπροπάρης, ο χρυσογέρακας, ο δρυομυγοχάφτης, ο δρυοκολάπτης αλλά και η ύπαρξη λύκων και άλλων ζώων τα οποία ανήκουν στην ειδική κατηγορία για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, δικαιολογούν την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE στην περιοχή για την προστασία και τη διαχείριση του φυσικού πλούτου.

Η πλούσια πανίδα και χλωρίδα κατατάσσουν το Μενοίκιο στις πιο σημαντικές ορεινές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας. Οι ψηλότερες κορυφές του βουνού βρίσκονται στο δυτικό τμήμα. Στο Μενοίκιο δεν υπάρχουν απομονωμένες κορυφές σε αντίθεση με την πλειοψηφία των άλλων βουνών της περιοχής, αλλά αυτές ανήκουν σε ένα συνεχόμενο επίπεδο με μικρές υψομετρικές διαφορές. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης, η βλάστηση του Μενοικίου έχει δεχθεί επιδράσεις από το μεγαλύτερο μέρος της Βαλκανικής χλωρίδας αλλά και από αυτό της Ν. Ελλάδας.

Στην περιοχή της Μικρόπολης, το συγκροτημένο δάσος από τις αιωνόβιες καστανιές αλλά και τα δάση δρυός και οξιάς ξαφνιάζουν και γοητεύουν.

       
Στα ορεινά λιβάδια της Τρίγκας και του οροπεδίου της Καλλίπολης ο επισκέπτης θα ανακαλύψει εικόνες απαράμιλλου κάλλους. Τα ήρεμα καταπράσινα αυτά τοπία, με την παρουσία των άγριων αλόγων του Μενοικίου, θεωρούνται εξαιρετικά από αισθητικής πλευράς.

Η ύπαρξη του παραπάνω οικολογικού πλούτου είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μιας σειράς έργων όπως : δημιουργία περίπτερου ενημέρωσης ορνιθολογικής πανίδας της περιοχής , καταφύγιου παραμονής επισκεπτών , βελτίωση των δρόμων εντός των ορεινών όγκων , δασικά μονοπάτια περιήγησης

Το κέντρο Ενημέρωσης Μενοικίου δημιουργήθηκε το 2001, υστέρα από την ένταξη του Μενοικίου όρους Κούσκουρα στις Ελληνικές περιοχές ειδικής προστασίας, με σκοπό τη διατήρηση και διαχείριση της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας στα πυκνά δάση, φαράγγια, οροπέδια και υποαλπικά λιβάδια του (Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE – Φύση 2000).

Παράλληλα, ο Δήμος Προσοτσάνης προχώρησε στη δημιουργία ενός Περιβαλλοντικού Πεδίου στην ευρύτερη περιοχή του Κέντρου Ενημέρωσης, προκειμένου να διαμορφώσει για τις ανάγκες των επισκεπτών ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσεων, που αφορά όχι μόνο στο φυσικό περιβάλλον του Μενοικίου αλλά και το ανθρωπογενές στη Μικρόπολη με τις πλούσιες πολιτισμικές αναφορές. Έτσι, τόσο οι οργανωμένοι -κυρίως μαθητές- όσο και οι μεμονωμένοι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία στο Κέντρο να πληροφορηθούν για το φυσικό περιβάλλον με την προβολή ντοκιμαντέρ και διαφανειών και να συμμετέχουν σε δράσεις στο εργαστήρι περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Εξάλλου, μέσα στο Περιβαλλοντικό Πεδίο και με αφετηρία το Κέντρο Ενημέρωσης, είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν οργανωμένες περιηγήσεις στο πλαίσιο προγραμμάτων βιωματικής εκπαίδευσης.

Συγκεκριμένα, σχεδιάστηκαν πεζοπορικές ή ήπιες ορειβατικές διαδρομές με σήμανση, μέσα σε δίκτυο μονοπατιών και δασικών δρόμων, με σκοπό τη γνωριμία των επισκεπτών με το φυσικό περιβάλλον, την ιστορία του τόπου, τα θρησκευτικά μνημεία, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στη Μικρόπολη, τις ασχολίες των κατοίκων ανάλογα με την εποχή (καπνοκαλλιέργεια, παραδοσιακό αργαλειό, καζάνι για την παραγωγή τσίπουρου). Κερδίζουμε γνώσεις και εμπειρίες πάνω στα γεωμορφολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, τον προσανατολισμό με τη χρήση πυξίδας, την άσκηση και τη βελτίωση της φυσικής μας κατάστασης. Οι αποστάσεις των διαδρομών κυμαίνονται ανάμεσα στα 2-4,5χλμ., λαμβάνοντας υπόψη και την ύπαρξη κάποιας υψομετρικής διαφοράς, και η διάρκεια των διαδρομών υπολογίζεται σε 60-90 λεπτά.

Το Κέντρο Ενημέρωσης βρίσκεται στη θέση Πλατάνια στη Μικρόπολη και η πρόσβαση γίνεται από την πλατεία της άνω συνοικίας του χωριού. Με τη λειτουργία αναψυκτηρίου και αμφιθεάτρου, στον περιβάλλοντα χώρο, προσφέρονται καλύτερες υπηρεσίες στους επισκέπτες και δίνεται η δυνατότητα για τη διοργάνωση ποικίλων εκδηλώσεων.